TOY ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Ανοίγει τον ασκό του Αιόλου η απόφαση για το Κόσοβο
Λάδι στη φωτιά των εθνικιστικών διενέξεων και της αμφισβήτησης της εδαφικής ακεραιότητας πλήθους κρατών θα ρίξει η απαράδεκτη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, με βάση την οποία νομιμοποιήθηκε η απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία. Για να ακριβολογούμε, η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης, που ελήφθη κατά πλειοψηφία (με 10 ψήφους υπέρ έναντι 4 κατά), αναφέρει πως «δεν υφίσταται απαγόρευση κηρύξεων ανεξαρτησίας», επομένως το Κόσοβο «δεν παραβίασε το γενικό διεθνή νόμο». Αυτές οι λεπτές αποχρώσεις αφορούν τους νομικούς και όσους δεν θέλουν να δουν την ουσία. Γιατί η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι ένα διεθνές δικαστήριο που υποτίθεται πως είναι ταγμένο στη διαφύλαξη της διεθνούς νομιμότητας και στο οποίο η Σερβία προσέφυγε μέσω της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έδωσε την έγκρισή του για τη βίαιη απόσπαση εδαφών από μια κυρίαρχη χώρα. Καμία επίσης σημασία δεν έχει το γεγονός ότι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου «δεν είναι δεσμευτική» – δεν μειώνεται το ειδικό βάρος και η σημασία της απόφασης δηλαδή με αυτό τον όρο, από τη στιγμή που μιλάμε για γεγονότα που έχουν κατοχυρωθεί στην πράξη με τη δύναμη των όπλων, παρά και ενάντια στη θέληση του κατεξοχήν ενδιαφερόμενου που είναι η Σερβία. Το Διεθνές Δικαστήριο προσδίδει τώρα και νομική θωράκιση στη δύναμη των όπλων.
Ο απώτερος στόχος
Το άμεσο αποτέλεσμα της γνωμοδότησης, που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την Πρίστινα όπου εκατοντάδες Κοσοβάροι ξεχύθηκαν στους δρόμους με σημαίες των ΗΠΑ, της Αγγλίας και του κρατιδίου τους ζητωκραυγάζοντας ρυθμικά «ΗΠΑ, ΗΠΑ, ΗΠΑ», θα είναι να ενταθεί η επιθετικότητα της πολιτικής του ηγεσίας. Θεωρείται έτσι βέβαιο ότι θα ξεκινήσει ένας νέος γύρος πιέσεων ώστε και άλλα κράτη να το αναγνωρίσουν πέραν των 69 που το έχουν ήδη κάνει, 22 εκ των οποίων προέρχονται από την ΕΕ. Ήδη σε αυτή την κατεύθυνση κάλεσε ευθέως η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, δείχνοντας έτσι και ποιος ήταν ο «ηθικός αυτουργός» της ιστορικής γνωμοδότησης. Στόχος της πολιτικής ηγεσίας της Πρίστινας θα είναι ο αριθμός των κρατών που αναγνωρίζουν το Κόσοβο να φτάσει τα 100 έτσι ώστε μετά να ζητηθεί και η αναγνώρισή του από τον ΟΗΕ. Τι κι αν, χώρια όλων των άλλων, είναι ένα κράτος βουτηγμένο στην παρανομία, στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, στο λαθρεμπόριο και στην παράνομη διακίνηση όπλων, ναρκωτικών και ανθρώπων; Πρόκειται για ουσιώδη γνωρίσματα που μένουν ωστόσο εκτός εξέτασης, παρότι στο όνομα της υπεράσπισης ανάλογων αξιών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομιμοποιήθηκε η επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Δύο μέτρα και δύο σταθμά…
Οι «μετασεισμοί»
Οι «μετασεισμοί» από την απόφαση της Χάγης έφτασαν πριν απ’ οπουδήποτε αλλού στη γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου οι Σέρβοι εδώ και χρόνια ζητούν την ανεξαρτητοποίησή τους από το κράτος-οπερέτα όπου ζουν και την ενσωμάτωσή τους στη Σερβία. Ο πρωθυπουργός τους, Μίλοραντ Ντόντικ, με δήλωσή του προανήγγειλε ότι «δεν αποκλείεται να παλέψει για ένα καθεστώς που δεν θα παραβιάζει το διεθνή νόμο», ζητώντας με έμμεσο τρόπο να εφαρμοστεί και στο κράτος του Ντέιτον η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου! Η αντίδραση του Αμερικανού πρέσβη ήταν ακαριαία: «Οποιαδήποτε διαίρεση της χώρας είναι de facto και de jure απαράδεκτη. Η μόνη αποδεικτή οδός είναι η δημιουργία ενός πιο λειτουργικού κράτους ικανού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ»! Με αυτή τους τη στάση οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι, φυσικά, δείχνουν πόσο επιλεκτική χρήση κάνουν στο διεθνές δίκαιο, εισάγοντας ξανά δύο μέτρα και δύο σταθμά. Με τη δύναμη των όπλων, διάσπαση κρατών που δεν συμμορφώνονται στη νέα τάξη πραγμάτων και δημιουργία νέων κρατών πλήρως προσαρμόσιμων από τη μια, και από την άλλη συγκόλληση με το ζόρι σε κράτη-σφραγίδες με ημερομηνία λήξης των πιο διαφορετικών μειονοτήτων, παρά και ενάντια στη θέλησή τους, τις ιστορικές, γλωσσικές και πολιτιστικές παραδόσεις τους. Η σπουδή των Αμερικανών να τερματίσουν κάθε σχετική συζήτηση δεν πρόκειται φυσικά να εκτονώσει την αυξανόμενη επιθυμία των Σέρβων της Βοσνίας να κηρύξουν την ανεξαρτησία τους. Βούληση που θα γνωρίσει νέα δυναμική μετά την απόφαση του Δικαστηρίου και ενόψει των εκλογών που θα γίνουν στη Βοσνία στις 3 Οκτωβρίου.
Φυσικά ανατροπές δεν αναμένονται, από τη στιγμή που το Βελιγράδι δεν είναι διατεθειμένο να ενθαρρύνει μια ανάλογη πρωτοβουλία ανεξαρτητοποίησης των Σερβοβόσνιων, την οποία μόνη της η Μπάνια Λούκα αδυνατεί να υποστηρίξει από κάθε άποψη: πολιτική, οικονομική, κ.ο.κ. Ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών, Βουκ Γιέρεμιτς, εμφανίστηκε να αποδοκιμάζει την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, δηλώνοντας ότι «ποτέ δεν θα αναγνωρίσουμε τη μονομερή κήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσόβου». Στην πράξη, ωστόσο, η απόφαση της Χάγης λύνει τα χέρια στη Σερβία καθώς εμφανίζεται να έχει αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να ανατρέψει την απόσχιση του Κοσόβου. Μπορεί έτσι από δω και πέρα να συνεχίσει να συναγελάζεται με αυτούς που βομβάρδισαν τη χώρα και επέβαλαν τον ταπεινωτικό και παραδειγματικό διαμελισμό της, εμφανίζοντας ισχυρό αντίλογο σε όσους χαρακτηρίζουν προδοσία την προσπάθεια ένταξης στους περίφημους «ευρω-ατλαντικούς» θεσμούς που αποδεικνύονται συνώνυμο της αποσταθεροποίησης.
Η νομιμοποίηση της απόσχισης του Κοσόβου θα έχει δραματικές επιπτώσεις και εκτός των πολυτάραχων Βαλκανίων. Στην ίδια την Ευρώπη μια σειρά από χώρες ήδη κλυδωνίζονται από εθνικιστικές αντιπαραθέσεις, που αμφισβητούν την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα ύπαρξης των εθνικών κρατών με τη μορφή και τη σύνθεση που τα γνωρίζουμε. Η Ισπανία, το Βέλγιο, η Ιταλία και η Αγγλία είναι οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Οι ευρύτερες επιπτώσεις από την απόφαση
Πολύ πιο απειλητικά προβάλλουν ωστόσο τα εθνικιστικά, αποσχιστικά κινήματα εκτός Ευρώπης. Ειδικότερα στη Ρωσία και την Κίνα, εξηγώντας έτσι και την αρνητική στάση που κράτησε η Μόσχα και το Πεκίνο απέναντι στην απόφαση νομιμοποίησης του Κοσόβου. Συγκεκριμένα η Κίνα έχει να αντιμετωπίσει τόσο τους Θιβετιανούς, που μέσω του Δαλάι Λάμα ζητούν την απόσχισή τους από την αχανή Κίνα, όσο και τους Ουιγούρους που ζητούν την ανεξαρτητοποίηση της επαρχίας Ξινγιάνγκ στα βορειοδυτικά της χώρας. Η Ρωσία, από την άλλη, παρότι η ίδια ώθησε την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία να κηρύξουν την ανεξαρτησία τους τιμωρώντας τη Γεωργία, νιώθει διαρκώς στα πλευρά της τον πόνο από το αγκάθι του Καυκάσου (Ινγκουσετία, Νταγκεστάν και Τσετσενία) όπου ισλαμιστές μαχητές επιδιώκουν την ανεξαρτητοποίηση των δημοκρατιών τους.
Δραματικά ωστόσο ενδέχεται να αποδειχτούν τα επακόλουθα της απόφασης της Χάγης στην ίδια τη γειτονιά μας και ειδικότερα στην Κύπρο. Τι θα εμποδίσει, για παράδειγμα, την Άγκυρα και την πολιτική ηγεσία των Κατεχόμενων σε λίγους μήνες –μετά από μια πιθανή άδοξη λήξη των υπό εξέλιξη διμερών διαπραγματεύσεων– να ζητήσει την εφαρμογή του πρόσφατου δεδικασμένου και στα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη; Και με αυτή την απόφαση για σημαία της να ξεκινήσει ένα νέο γύρο διεθνών επαφών και πιέσεων με στόχο τη διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους, που θα σημάνει την οριστική του διχοτόμηση και τη νομιμοποίηση στην πράξη της τουρκικής εισβολής και κατοχής;
Η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου επιβεβαιώνει τον πέρα για πέρα μεροληπτικό κι εντέλει πολιτικό χαρακτήρα των αποφάσεών του. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν αποτελεί έναν «αδέκαστο κριτή», όπως το φαντάζονται και το περιγράφουν όσοι επιδιώκουν να λυθεί στο πλαίσιό του το σύνολο των ελληνοτουρκικών διαφορών, οι τουρκικές δηλαδή επεκτατικές βλέψεις και αμφισβητήσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Αντίθετα, αυτό που έδειξε η απόφαση για το Κόσοβο είναι ότι υποτάσσεται πλήρως στις επιθυμίες και τις πολιτικές προτεραιότητες της Ουάσιγκτον. Γιατί στην περίπτωση της Ελλάδας να πράξει διαφορετικά;
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΙΚΑΙΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου